روز تربیت بدنی و ورزش
تربیت بدنی و ورزش، بخشی جدایی‌ناپذیر از زندگی انسان‌ها در همه جوامع و فرهنگ‌ها است. این فعالیت‌ها نه تنها به سلامت جسمی کمک می‌کنند، بلکه تأثیرات عمیقی بر روان، اجتماعی و فرهنگی انسان‌ها دارند. برای گرامیداشت تلاش‌های ورزشکاران و ترویج فرهنگ ورزش، روز تربیت بدنی و ورزش هر ساله در 26 مهر برگزار می‌شود. این روز فرصتی است برای تجدید میثاق با سلامت جسم و روح، و همچنین شناخت اهمیت ورزش در زندگی فردی و اجتماعی است.
تربیت بدنی از دیدگاه اسلام
امام سجاد (ع) در رساله حقوق می فرماید: «بدن تو بر تو حقی دارد . حق آنست که آنرا سالم نیرومند و مقاوم در برابر شداید و سختیها و در کمال نشاط نگهداری .»
درخواست سلامت و قوت بدن از خداوند جزو دعای مسلمانان است . در اسلام به مومنان قوی زیستن و با نشاط بودن و برخوردار شدن از سلامتی تن توصیه می شود . از این رو تربیت بدنی باید جزئی از برنامه زندگی و بخشی از مراحل آموزش و پرورش هر مسلمان قرار گیرد . مطالعه تاریخ حیات رسول گرامی (ص) و ائمه اطهار علیهم السلام و نیز صحابه و تابعین گرانقدر آنان نشان می دهد که آنان به ورزش و تربیت و تقویت بدن خود می پرداختند و در فعالیتهایی از قبیل مسابقه دو ،اسب سواری ،تیر اندازی و شنا شرکت می کردند . ورزش دشمن کسالت و تنبلی و بد حالی و موجب نشاط و شادابی است . رهبران دینی به شدت ما را از تنبلی ،کسالت برحذر داشته اند .
فواید ورزش
اکثر مردم بر این موضوع واقفند که ورزش، بخش مهمی از نحوه زندگی است. ورزش منظم سلامت جسمی و عقلی را حفظ می کند و قادر است، خطر پیدایش بیماری های مزمن را کاهش دهد، امید به بقا را افزایش دهد و کیفیت زندگی را در طول سال های آینده بهبود بخشد . اگر ورزش را جزیی از برنامه روزمره خود نمایید، احتمالاً در خواهید یافت که انرژی بیشتری برای انجام فعالیت های روزانه معمول، (مثل خرید، کار منزل، مراقبت از کودک و باغبانی) دارید.
تاریخچه روز تربیت بدنی و ورزش
روز تربیت بدنی و ورزش در ایران از تاریخ 26 مهرماه هر سال به یاد تأسيس سازمان تربیت بدنی در سال 1341 هجری شمسی گرامیداشته می‌شود. از آن زمان به بعد، این روز به عنوان فرصتی برای ترویج فرهنگ ورزش و اهمیت آن در جامعه شناخته شده است. هدف اصلی این روز، ترغیب مردم به شرکت در فعالیت‌های ورزشی و توجه به اهمیت تربیت بدنی در زندگی روزمره است.
اهمیت تربیت بدنی و ورزش
تربیت بدنی و ورزش از مهم‌ترین عوامل مؤثر بر سلامت جسم و روان انسان‌هاست. فعالیت‌های بدنی می‌توانند خطر ابتلا به بیماری‌های مزمن مانند چاقی، دیابت و بیماری‌های قلبی را کاهش دهند. همچنین، ورزش باعث تقویت سیستم ایمنی بدن می‌شود و فرد را در برابر بیماری‌ها مقاوم‌تر می‌کند.
یکی دیگر از جنبه‌های مهم ورزش، تأثیر آن بر سلامت روانی است. تمرینات ورزشی باعث ترشح هورمون‌هایی مانند اندورفین و سروتونین می‌شوند که می‌توانند احساس شادی و رضایت را در فرد افزایش دهند. این امر به کاهش استرس، اضطراب و افسردگی کمک می‌کند و سلامت روانی جامعه را بهبود می‌بخشد.
اهداف روز تربیت بدنی و ورزش
روز تربیت بدنی و ورزش با اهداف متعددی برگزار می‌شود. یکی از این اهداف، آشنا کردن مردم با فواید ورزش و فعالیت بدنی منظم است. در این روز، برنامه‌های آموزشی و ورزشی متنوعی اجرا می‌شود تا مردم با ورزش‌هایی که می‌توانند به راحتی در زندگی روزمره خود اجرا کنند، آشنا شوند.
از دیگر اهداف این روز، ترویج ارزش‌های اجتماعی و روحیه همکاری و همبستگی در جامعه است. ورزش به عنوان یک پدیده اجتماعی، می‌تواند افراد را از هر قشری به هم نزدیک کند و روحیه و رقابت سالم را در بین آنها تقویت کند. در این روز، برگزاری مسابقات و رویدادهای ورزشی فرصتی است تا افراد با یکدیگر تعامل بیشتری داشته باشند و دوستی‌ها و ارتباطات جدیدی برقرار شود.
تأثیرات فرهنگی و اجتماعی ورزش
ورزش نه تنها بر ابعاد فردی بلکه بر ابعاد اجتماعی و فرهنگی نیز تأثیر بسزایی دارد. در بسیاری از جوامع، ورزش می‌تواند نمادی از هویت ملی و فرهنگی باشد. این امر به ویژه در زمان‌های برگزاری مسابقات بین‌المللی مانند المپیک و جام جهانی بیشتر به چشم می‌خورد. ورزشکاران به عنوان نمایندگان کشورشان، احساس غرور و افتخار را در مردم ایجاد می‌کنند و روحیه ملی‌گرایی را تقویت می‌کنند.
علاوه بر این، ورزش می‌تواند به ترویج ارزش‌های انسانی مانند برابری، احترام و همکاری کمک کند. در بسیاری از ورزش‌ها، رقابت‌های سالم و روحیه همکاری بین تیم‌ها و بازیکنان به ایجاد فضایی دور از تبعیض و نژادپرستی کمک می‌کند. این ارزش‌ها می‌توانند در توسعه فرهنگ صلح و دوستی در جامعه نقش مهمی ایفا کنند .
جایگاه ورزشی ایران در جهان
رتبه‌های جهانی ورزش ایران در طی سال‌های پس از انقلاب عموما بهتر شده‌اند. ابتدا نگاهی به ورزش‌های تیمی ایران بیندازیم. امروز ایران در زمینۀ والیبال نشستۀ مردان، رتبۀ اول جهانی را داراست و در زمینۀ رشتۀ کبدی، رتبۀ دوم جهانی را دارد. در زمینۀ فوتبال ساحلی نیز ایران مقام سوم جهانی را دارد. در فوتسال، رتبۀ ایران در جهان ششم است. در والیبال نشستۀ بانوان نیز ایران همین رتبۀ ششم را دارد. در والیبالِ مردان، ایران هشتمین کشور برتر جهان است. در رشتۀ بسکتبال با ویلچر نیز رتبۀ دهم جهانی را دارد. در هندبال ساحلی، بسکتبال و فوتبال نیز ایران به ترتیب رتبه‌های بیست و دو، بیست و چهار و سی و هفتم جهانی را دارند.
در این میان، ورزش معلولان یکی از افتخارآمیزترین زمینه‌های ورزشی برای ایرانیان بوده است که به علت وجود جانبازان دفاع مقدس در سال‌های پس از انقلاب از اهمیت و رشد زیادی برخوردار شده است. آقای سیامند رحمان، قوی‌ترین مرد دارای معلولیت در سراسر جهان شناخته می‌شود که در سال 1391 در پارالمپیک لندن توانسته بود مدال طلای وزنه‌برداری را کسب کند و در پارالمپیک سال 1395 نیز او در کنار یک شناگر اهل بلاروس و یک ویلچرران اهل سوییس به‌عنوان برترین ورزشکار مرد انتخاب شد. رحمان در المپیک 1395 موفق شد وزنۀ 310 کیلوگرمی را مهار کند که تاکنون در تاریخ پارالمپیک جهان چنین رکوردی بی‌سابقه است. تیم ایران در همین مسابقات توانست رتبۀ پانزدهم جهانی را کسب کند.
اما در ورزش‌های فردی، رتبه‌بندی‌های ایران در جهان وضعیت بهتری دارد. ایران در سه رشتۀ وزنه‌برداری، کشتی آزاد و ووشو در سراسر جهان حرف اول را می‌زند و در کشتی فرنگی، کاراته و جودوی فردی، رتبۀ دوم جهانی را دارد. ایران در تکواندو جهان نیز رتبۀ سوم را دارد. در شمشیربازی رتبۀ چهارم جهان و در رشتۀ تیروکمان(کمپوند) مردان رتبۀ دهم را داراست. در تیراندازی، رتبۀ ایران در جهان چهاردهم است و در تیروکمان بانوان رتبۀ ایران هفدهم است. در شطرنج نیز ایرانیان رتبۀ 28 جهانی را دارند. همچنین در مسابقات المپیک 1395، مجموع رتبۀ ایران در رشته‌های فردی، رتبۀ بیست و پنجم جهانی بوده است.
البته از نظر تعداد مدال، المپیک سال 1391 لندن برای ایرانیان بی‌سابقه بوده است. در این سال کاروان ایران که از 53 ورزشکار تشکیل شده‌بود توانست برای نخستین بار در تاریخ کشور، جمعا چهارده مدال، شامل پنج مدال طلا، شش مدال نقره و دو مدال برنز کسب کند و به این ترتیب در سراسر جهان رتبۀ پانزدهم و در رقابت‌های مردان رتبۀ یازدهم جهانی را به‌دست آورد. این در حالی است که در سال‌های قبل از انقلاب، حداکثر مدال‌های کاروان ایران در یک دوره از المپیک، شامل هفت مدال می‌شده است.
ورزش ایران با وجود مشکلات و تحریم‌ها هم‌چنان در حال پیشرفت است. فوتبال ایران پیشرفت کرده و به همان نسبت در رشته‌های دیگر ورزشی نیز پیشرفت‌های ایرانیان چشمگیر بوده‌است. با این چشم‌انداز، امید می‌رود که ورزش ایران در سال‌های آینده منتظر روزهایی بهتر باشد.
